چکيده مقاله

   بيش از 120 سال از اختراع اولين رسانه شنيداری (سيلندرهای صدا)، و حدود يک قرن از اختراع و همگانی شدن راديو می گذرد. هر دو پديده مذکور بستر و زمينه ساز تحولات شگرفی در جهان بوده اند. راديو رسانه مدرنيته است. آن فراتر از يک ابزار و وسيله مکانيکی برای انتقال علائم و سيگنال های صوتی است. راديو رسانه ای است که در طول سال های متمادی با فرهنگ، زبان، ادبيات، تاريخ، آداب و رسوم، و تمامی جنبه های حيات ما پيوندی ناگسستنی يافته است. آن حکايت گر تاريخ پر فراز و نشيب جهان در يکصد سال اخير و حافظه شنيداری ملت هاست. ميراث شنيداری که جامع تمامی سوابق و رسانه های شنيداری است، تاثير به سزايي در حفظ و ارتقاء فرهنگ ها داشته است. رشته های علمی مختلفی چون زبانشناسی، موسيقی شناسی قومی، و بخش هايي از مردم شناسی در واقع پس از ظهور سوابق ديداری و شنيداری شکوفا شدند. با ظهور اين سوابق و توليد منابع اطلاعاتی اوليه، نخستين آرشيوهای شنيداری طی سال های 1899 تا 1908 در وين، پاريس، برلين و پترزبورگ تاسيس گرديدند. با شکل گيری آرشيوها و حفاظت از ميراث بشری، برای اولين در تاريخ حيات بشری نقطه عطفی پديد آمد و آن حفظ تمامی حوادث و وقايع قرن گذشته به توسط اين سوابق بود. امروزه جهان شاهد بزرگترين آرشيوهاست، مراکزی که بيش از 100 ميليون ساعت از ميراث شنيداری بشر را در خود حفظ کرده و گنجينه های ارزشمندی هستند. آرشيوها کارکردها و  ارزش های بسياری دارند: ارزش های فرهنگی، آموزشی، پژوهشی، تجاری و برنامه سازی از آن جمله است. در اين مقاله پس از ارائه تاريخچه راديو در ايران و جهان، تاريخچه سوابق شنيداری و آرشيوهای راديويي مورد بررسی قرار گرفته و در نهايت به ارزش های آرشيوی پرداخته شده است. همچنين نقش برنامه حافظه جهانی يونسکو در آگاهی بخشی و حفاظت از ميراث شنيداری با ذکر نمونه هايی جهانی مورد بررسی قرار گرفته است.